Uchwyty wiertarskie są mocowane do wrzeciona obrabiarki za pomocą tzw. trzpieni wiertarskich przypominających dwa złączone podstawami ścięte stożki – jeden większy – stożek Morsa pasujący go gniazda wrzeciona w maszynie, a drugi mniejszy – stożek typu B, albo Jacobs lub czasami gwint odpowiadający mocowaniu w danym uchwycie wiertarskim . Innym typem jest zamocowanie uchwytu bezpośrednio do wrzeciona obrabiarki bez użycia trzpienia wiertarskiego . Wrzeciono takie ma specjalną budowę zakończenia pasującą do danego uchwytu (np. gwint w elektronarzędziach)
Typy uchwytów wiertarskich:
Kluczykowy uchwyt wiertarski
-Kluczykowe uchwyty wiertarskie z łożyskiem kulkowym: Wymagają klucza do dokręcania lub luzowania szczęk w których osadzamy narzędzie (powoduje to obrót korpusu w prawo lub lewo). Wyposażone są w łożyska kulkowe, które zmniejszają tarcie w mechanizmie dokręcania i zapewniają lepszą przyczepność wiertła. Stosowany w przemyśle przy ciężkich warunkach obróbki, w których wiercenie z wysoką dokładnością nie jest koniecznością (maksymalne bicie około 0,15 mm).
-Kluczykowe uchwyty wiertarskie z łożyskiem ślizgowym: Wymagają klucza do dokręcania lub luzowania szczęk w których osadzamy narzędzie (powoduje to obrót korpusu w prawo lub lewo). Wyposażone w jednoczęściową przekładnię i tuleję, która zmniejsza ryzyko złamania zębów. Służy do stacjonarnego wiercenia, toczenia, frezowania i obróbki drewna. Stosowany w przemyśle przy średnio trudnych warunkach obróbki.
-Kluczykowe uchwyty wiertarskie do lekkich prac: Posiada go praktycznie każdy majsterkowicz w swojej wiertarce elektrycznej. Jest to niedrogie i dobre narzędzie do zastosowania przy lekkich pracach obróbczych.
-Kluczykowe uchwyty wiertarskie ze stali nierdzewnej: Ze względu na materiał wykonania stosuje się je w przemyśle spożywczym, medycznym i stomatologicznym, w których narzędzia muszą być sterylizowane.
-Precyzyjne kluczykowe uchwyty wiertarskie CNC ze zintegrowanym chwytem: Idealne narzędzie do maszyn CNC. Krótka konstrukcja, maksymalna koncentryczność, maks. bicie 0,04 mm lub niższe w zależności od jakości wykonanego uchwytu. Do stosowania przy dużych prędkościach obrotowych w urządzeniach CNC do frezowania, wiercenia, rozwiercania i gwintowania.
Bezkluczykowy uchwyt wiertarski
Uchwyty wiertarskie samozaciskowe umożliwiają szybkie zamocowanie wiertła bez użycia dodatkowego osprzętu w postaci kluczyka. Doskonale sprawdzają się podczas lekkich prac. Do prac ciężkich i z udarem należy stosować uchwyty samozaciskowe ze specjalną blokadą zapobiegającą poluzowanie się wiertła, tzw. click.
Budowa uchwytu wiertarskiego:
Mocowanie i demontaż uchwytów wiertarskich
W narzędziach przenośnych z gwintowanym wrzecionem
Odłącz zasilanie. Otwórz szczęki na ich maksymalny zakres w uchwycie wiertarskim. Odkręć śrubę z lewym gwintem, jeśli występuje wewnątrz uchwytu i zachowaj do ponownego użycia (rys. A). Włóż sześciokątny klucz w korpus uchwytu i dokręć szczęki, aby docisnąć osadzony klucz. Uderz klucz młotkiem w lewo, aby odkręcić uchwyt (rys. B). Wkręć nowy uchwyt na wrzeciono (zgodnie z ruchem wskazówek zegara). Ponownie włóż klucz sześciokątny w szczęki i dokręcić z maksymalną siłą. Uderz kilkakrotnie kluczem w prawo zgodnie z ruchem wskazówek zegara (rys. C).
Na szlifowanych stożkach
Montaż:
Oczyść stożek i wrzeciono z jakichkolwiek zanieczystości (smar, kurz, itp.). Odkręć uchwyt wiertarski na tyle, aby szczęki schowały się w korpusie, a następnie dłonią lub za pomocą drewnianego elementu uderz w uchwyt tak, aby zaklinował się na trzpieniu.
Demontaż:
Wsuń klin pomiędzy trzpień, a uchwyt wiertarski (rys. D i E). Jeśli nie jesteś w stanie umieścić klina, należy wywiercić otwór w trzpieniu i wsunąć poprzeczny kołek, który pozwoli na osadzenie się klina (rys. F). Uderz w klin, aby odłączyć od siebie oba narzędzia.
Rozpoznanie stożków:
Stożek Morse'a
Stożek (K1) | d1 | d2 | l | |||
---|---|---|---|---|---|---|
mm | cal | mm | cal | mm | cal | |
M0 | 9,0448 | 0.3561" | 6,400 | 0.2520" | 50,80 | 2.00" |
M1 | 12,065 | 0.4750" | 9,373 | 0.3690" | 54,10 | 2.13" |
M2 | 17,780 | 0.7000" | 14,529 | 0.5720" | 65,02 | 2.56" |
M3 | 23,825 | 0.9380" | 19,761 | 0.7780" | 81,06 | 3.19" |
M4 | 31,267 | 1.2310" | 25,908 | 1.0200" | 103,12 | 4.06" |
M5 | 44,399 | 1.7480" | 37,465 | 1.4750" | 131,83 | 5.19" |
M6 | 63,348 | 2.4940" | 53,746 | 2.1160" | 184,15 | 7.25" |
M7 | 83,056 | 3.2700" | 69,848 | 2.7500" | 253,995 | 10.00" |
Stożek Jacobs'a
Stożek (K1) | d1 | d2 | l | |||
---|---|---|---|---|---|---|
mm | cal | mm | cal | mm | cal | |
J0 | 6,35 | 0.2500" | 5,80 | 0.2284" | 11,11 | 0.4375" |
J1 | 9,75 | 0.3840" | 8,47 | 0.3334" | 16,67 | 0.6563" |
J2 | 14,20 | 0.5590" | 12,39 | 0.4876" | 22,23 | 0.8750" |
J2 krótki | 13,94 | 0.5488" | 12,39 | 0.4876" | 19,05 | 0.7500" |
J2 ½ | 17,20 | 0.677" | 15,88 | 0.625" | 26,80 | 1.055" |
J3 | 20,60 | 0.8110" | 18,95 | 0.7461" | 30,96 | 1.2188" |
J4 | 28,55 | 1.1240" | 26,34 | 1.0372" | 42,07 | 1.6563" |
J5 | 35,89 | 1.4130" | 33,43 | 1.3161" | 47,63 | 1.8750" |
J6 | 17,17 | 0.6760" | 15,85 | 0.6241" | 25,40 | 1.0000" |
J33 | 15,85 | 0.6240" | 14,23 | 0.5604" | 25,40 | 1.0000" |
Stożek typu B
Stożek (K1) | d1 | d2 | l | |||
---|---|---|---|---|---|---|
mm | cal | mm | cal | mm | cal | |
B10 | 10,094 | 0.3974" | 9,4 | 0.3701" | 14,5 | 0.5709" |
B12 | 12,065 | 0.4750" | 11,1 | 0.4370" | 18,5 | 0.7283" |
B16 | 15,733 | 0.6194" | 14,5 | 0.5709" | 24,0 | 0.9449" |
B18 | 17,780 | 0.7000" | 16,2 | 0.6378" | 32,0 | 1.2598" |
B22 | 21,793 | 0.8580" | 19,8 | 0.7795" | 40,5 | 1.5946" |
B24 | 23,825 | 0.9380" | 21,3 | 0.8386" | 50,5 | 1.9882" |